Recensie van het boek 'De schoonheid van dementie' door Anna Maria van den Berg
Blog door: Dorien Maaskant-StoutjesdijkDementie en schoonheid zijn twee woorden die je niet meteen met elkaar zou associëren. Het wordt vaak eerder in verband gebracht met termen als verwarring, aftakeling, decorumverlies en delier.
In de tijd dat ik nog als activiteitenbegeleidster werkzaam was in een verpleeghuis, kreeg ik voor het eerst te maken met bewoners van de afdeling psycho-geriatrie. Later kwam ook binnen onze familie dementie op mijn pad. Schoonpapa kreeg Alzheimer, mijn eigen moeder vasculaire dementie. Ik zie mijn schoonvader nog staan, toen we hem achter moesten laten op de gesloten afdeling van het tehuis. Met zijn vuisten beukend tegen de deur schreeuwde hij het uit: ‘Ik heb al in het leger gediend, ik wil niet meer, laat me hier niet achter!’ Dat moment staat in mijn geheugen gegrift. Het was een afschuwelijk en pijnlijk moment. Toch geloof ik dat er een betekenis schuilgaat achter elke aandoening. Daarom was ik heel benieuwd naar de visie van de auteur.
Anna Maria, de auteur, ontkent geenszins de donkere kant van de aandoening.
In 2020 kreeg ook haar moeder de diagnose vasculaire dementie. Als mantelzorger heeft zij van dichtbij het slopende proces van voortschrijdende achteruitgang meebeleeft. De-mentia, letterlijk het verlies van verstandelijke vermogens, brengt een heftige levensfase met zich mee. Een intens rouwproces, zoals Anna Maria het zelf omschrijft.
Ondanks dat, was en is Anna Maria toch in staat om haar licht te laten schijnen op een onbelichte kant van dementie. Ik vond het fijn te lezen dat ook zij van mening is dat ziekte op zielsniveau een levensles te bieden heeft. Al brokkelt het omhulsel af en valt de persoonlijkheid steeds meer weg, hart en ziel blijven intact. De innerlijke schoonheid. Aanwezig voor wie verder wil en kan kijken dan de vorm.
Het proces van worstelen met het verlies, de acceptatie van wat is en het zoeken naar en vinden van de zingeving komen in het boek allemaal aan bod. Anna Maria deelt haar zienswijze in de vorm van proza, poëzie, beschrijvingen van gesprekken met haar moeder en beschouwende vertelsels. Dit alles wordt aangevuld met abstracte collages van de hand van de schrijfster zelf.
Wanneer je op zoek bent naar concrete informatie over dementie, zoek dan verder. Dat is niet de opzet van dit boek. ‘De schoonheid van dementie’ geeft je een intiem inkijkje in de persoonlijke beleving van Anna Maria tijdens een bijzondere periode in haar eigen leven en dat van haar moeder. Wat je er in kan vinden, is herkenning. Zeker wanneer je betrokken bent bij een naaste met dementie. En wellicht levert het lezen van het boek je nieuwe inzichten op, als het je net als Anna Maria, lukt om dieper te duiken. En daar de schoonheid te ontdekken in een proces dat op het eerste gezicht alleen verlies lijkt te kennen.
Het is geen boek om in één ruk uit te lezen. Neem er de tijd voor. Net als voor een goed glas wijn. Lees een passage, laat de woorden door je mond spoelen, rustig op je inwerken en vervolgens bezinken. En ervaar zelf wat het met jou doet.
Dorien Maaskant-Stoutjesdijk schreef deze recensie als gastblogger voor Bestelbijdeauteur.nl. Zij is zelf ook auteur en heeft een eigen praktijk als o.a. massagetherapeut.
