Zorgvuldig ongemak

Driedubbel ongemak

Op zo’n boekenruil volgt nog meer ongemak! Driedubbel ongemak zelfs. Ten eerste ging mijn boek (hopelijk) gelezen worden door iemand die zelf ook schrijft, en die dus met andere ogen leest. Wat zal hij er wel niet van vinden? Ten tweede moest ik natuurlijk zijn boek gaan lezen. Mijn TBR stapel is hoog maar dit kon niet te lang wachten, want hij zat natuurlijk ook op hete kolen. Ten derde: we hadden een leuk gesprek… Wat nou als de nadere kennismaking via onze boeken niet bevalt? Hoe reageer je dan?

Ingetogen ontwerp

Eerst maar eens over het uiterlijk van Café Terminus. Het boek van Robert Brouwer is stijlvol ontworpen, zowel omslag als binnenwerk (fijn, klassiek lettertype). De omslag is blauwgrijs van kleur met witte letters, ingetogen en helder. De foto in blauwtinten op de voorzijde is een beetje raadselachtig. Twee mensen staan verscholen onder een boom, je ziet alleen de benen en voeten, met een tas op de stoep en geparkeerde fietsen.

Flaptekst biedt weinig houvast

De flaptekst is korter dan gebruikelijk. ‘Het zou zo gebeurd zijn: ik hoefde alleen maar de steen op te tillen en met kracht op haar hoofd te laten neerkomen. Dan was ze dood. Dat was haar verdiende loon.’ De binnenzijde van de omslag bevat een leesrapport van Schrijversvakschool Amsterdam en een ultrakorte bio van Robert Brouwer met auteursfoto. Café Terminus is zijn debuut. De opdracht van E.M. Cioran refereert aan zelfdoding. In combinatie met de titel Café Terminus vraag ik me af wat voor boek ik in handen heb. Is dit een moordzaak, een thriller of een neerslachtig verhaal? Wat wordt er beëindigd? Hopelijk is het niet alleen kommer en kwel in dit boek!

Pakkend vanaf de eerste alinea

Maar al meteen in de eerste alinea heeft Robert Brouwer me als lezer te pakken. Hoofdpersoon Martin Molle introduceert de schrijver Norbert Heiltjes, zijn bewonderenswaardige vriend: ‘Ik bewonder hem om zijn dadendrang en doelgerichtheid. Hij maakt af waar hij aan begint. Als hij de heg moet snoeien, snoeit hij de heg. Dit is bij wijze van preken, want hij heeft geen heg.’

Zorgvuldig

Wat een fijne, originele schrijfstijl. Raak, met een subtiele, droge humor. Ik heb eigenlijk weinig tijd maar lees in één avond door tot halverwege het boek. Pas maanden later kom ik eraan toe om het boek weer op te pakken en dan begin ik opnieuw, om het nu wel in korte tijd uit te lezen.

Het is misschien geen gezellig of vrolijk boek. Het verlangen naar verbinding, in combinatie met onvermogen, is pijnlijk herkenbaar. Maar het boek heeft toch ook iets luchthartigs of laconieks. De stijl is compact en toegankelijk. De auteur moet zijn zinnen zorgvuldig hebben gecomponeerd; eenvoudig schrijven is immers moeilijk. Er staat geen woord te veel in dit boek.

Ik geniet ervan hoe de hoofdpersoon doordraaft in zijn gedachten, maar ook ineens een andere richting in kan slaan of met hetzelfde gemak het tegenoverstelde beweert. Er staan rake observaties en conclusies in die ik nog wel eens na wil lezen. De verhaallijn wordt origineel afgerond. Kortom: een fijn boek over een personage dat ongeschikt ‘zou zijn voor een verhaal, laat staan voor een roman’. Het is dan wel een novelle, maar: lekker tóch!